Inzicht in de wereld van toeristenbelasting
Toeristenbelasting is een beleidsinstrument dat wordt gebruikt door nationale en lokale autoriteiten. Het wordt gebruikt om de negatieve externe effecten veroorzaakt door toerisme te verminderen, de duurzaamheid van toerisme te vergroten en de levering van openbare diensten te financieren die niet alleen door bewoners, maar ook door toeristen worden gebruikt.
Redenering achter structuren van toeristenbelastingen
Vanuit een breed perspectief beschouwen overheidsinstanties toeristenbelastingen vaak als noodzakelijke inkomstenbronnen om hun ambitieuze economische en sociale projecten te ondersteunen en de negatieve externe effecten op sociaal- en milieugebied die door toeristen worden veroorzaakt, te verminderen. Aan de andere kant veroordelen veel toeristische ondernemers en actieve lobbyisten hoge belastingen vaak sterk als inefficiënt en als een ondermijning van de welvaart op lange termijn van een toeristische bestemming. Het feitelijke belastingbeleid is dan ook het resultaat van een ingewikkeld politiek onderhandelingsproces waarin verschillende belangengroepen lobbyen voor een gunstig beleid. Dit interessante proces maakt mij nieuwsgierig om de redenering achter de structuren van toeristenbelasting te achterhalen.
Soorten toeristenbelasting
Er worden veel verschillende soorten belastingen geheven aan toeristen waaronder transportbelastingen zoals luchthaven- en havengelden, heffingen op reistickets en openbaar vervoer, accijnzen op brandstof en tol op de snelweg. De meest toegepaste belasting binnen toerisme is echter de accommodatiebelasting die wordt betaald door niet-ingezetenen die op een andere toeristische bestemming dan hun woonplaats overnachten. In Nederland is de achterliggende gedachte van de toeristenbelasting dat ook niet-ingezetenen gebruik maken van gemeentelijke voorzieningen terwijl de verdeling van de algemene uitkering uit het gemeentefonds hier geen rekening mee houdt. Het tarief van de toeristenbelasting is meestal een vast bedrag per nacht dat soms afhankelijk is van het type accommodatie. Ook komt een percentage van de overnachtingsprijs of een bedrag afhankelijk van het aantal sterren van een hotel voor. Bij de herziening van belastingen kunnen keuzes worden gemaakt in effectiviteit, rechtvaardigheid, eenvoud, concurrentievermogen en toereikendheid.
Zegen of vloek?
Hoewel gemeenten de toeristenbelasting misschien als gunstig voor de gemeenschap beschouwen, wordt deze door de toeristische sector niet als een bijzonder welkome innovatie beschouwd. Een punt van kritiek in Nederland is volgens HISWA-RECRON (2019) dat gemeenten toeristen binnen de accommodatiebranche onevenredig zwaar belasten met een belasting op het product (overnachting). Toeristische sectoren zoals musea, horeca, detailhandel en andere bedrijven genieten ook van toerisme, maar hun producten worden niet extra belast. Een andere veelgehoorde opmerking is dat de toeristenbelasting door gemeenten als melkkoe wordt gebruikt.
Onderzoek naar hoe toeristenbelastingen zijn gestructureerd
Als onderzoeker wil onze projectmanager assistent, Sjors Schuurmans, geen discussie aangaan over de vraag of er een toeristenbelasting moet worden geheven. Hij is benieuwd naar de redenering achter de structuren van de toeristenbelasting in Nederlandse gemeenten en de uitdagingen die daarbij komen kijken. Uw mening, advies, feedback of opmerkingen zijn meer dan welkom.
1
